مهریه
مهریه مالی است که به هنگام عقد نکاح، شرعا وعرفا و قانونا ازطرف مرد به زن پرداخت شده و به عنوان جبران خسارتهای احتمالی برای زن و وسیلهای برای تأمین زندگی آینده او در نظر گرفته می شود.
انواع مهریه:
1- مهر السنه (مهر محمدی)
2- مهر المسمی
3-مهر المثل
4-مهر المتله
-مهر السنه یا مهر محمدی:
مهری که پیامبر اکرم برای حضرت فاطمه تعیین شده و عبارت است از دویست و شصت و دو مثقال و نیم پول نقره مسکوک
- مهر المسمی
میزان مالی که به عنوان مهر در عقد ذکر شده و مورد توافق زوجین میباشد.
- مهر المثل
مالی که با در نظر گرفتن وضع خانوادگی و حال بستگان و نزدیکان زوجه تعیین میشود.
-مهر المتله
چنانچه در عقد نکاح مهر تعیین نشود و زوج مصمم باشد که زوجه را قبل از نزدیکی طلاق دهد مقداری را به عنوان مهر تعیین و به زوجه پرداخت می کند و این مبلغ بستگی به وضعیت مالی زوج دارد.
شرایط مهریه:
مهریه باید دارای شرایط زیر باشد:
1-باید ارزش مالی داشته باشد.
2-قابل انتقال و معامله باشد.
3-نباید اموال عمومی یا مال موقوفه مهریه باشد.
4-میتواند انجام عمل یا حرفه آموزی (آموختن قرآن یا رایانه) باشد.
نکات حقوقی مهریه:
*به محض انعقادعقد، زن مالک مهریه است و میتواند کل آن را از مرد طلب نماید. در صورتی که مرد مهریه را پرداخت نکند میتواند از ایفای وظایف زناشویی خودداری کند. البته اگر زن بدون اینکه مهریه را دریافت کند به دلخواه خود به ایفای وظایف خود بپردازد، دیگر نمیتواند به دلیل عدم دریافت مهر از تمکین اجتناب کند. البته همچنان میتواند مهریه را از مرد طلب کند.
*مهریه مانند سایر حقوق مالی به ارث میرسد و حق زن است. بنابراین در صورتی که زنی در هنگام زوجیت مردی فوت نماید وراث او میتوانند آن را از مرد طلب نمایند
*مهریه بعد از فوت شوهر نیز قابل دریافت است و قبل از تقسیم ارث، ابتدا باید آن را به زن پرداخت کرد و سپس ارث تقسیم گردد. حتی اگر تمام دارایی متوفی فقط موجب پرداخت مهر گردد و هیچ مالی برای تقسیم بین وراث باقی نماند.
*زمانی که مهریه ای ذکر شده در ضمن عقد نامعلوم و مجهول باشد یا ارش عرفی نداشته باشد (مواد مخدر یا مشروبات الکی) باطل میشود و زن مستحق مهرالمثل است. و با توجه به عرف زندگی او و اطرافیانش تعیین میشود.
*چنانچه مهریه زن مالی باشد که متعلق به دیگری است، مثلا مردی باغی را که به نام دیگری است مهریه ی زن قرار دهد .در این صورت زن مستحق مانند آن مال یا قیمت آن مال است .
*زمانی که زن و مرد بخواهند از یگدیگر طلاق بگیرند و بین آنها نزدیکی رخ نداده باشد و مرد کل مهریه را به زن پرداخته کرده باشد، زن برای طلاق باید نیمی از آن را به مرد برگرداند.در صورتی که طلاق پس از نزدیکی باشد، مالک کل مهریه زن است.
*طبق قوانین جدید زندانی شدن به دلیل مهریه اتفاق کمیابی است .زیرا مرد میتواند با دادن درخواست اعسار ادعا کند که مالی ندارد و در صورت پذیرش از طرف دادگاه، به زندان محکوم نشده و با توجه به وضعیت مالی مرد مهریه قسط بندی میشود. علاوه بر این برای مهریه های بالای 110 سکه نیز به هیچ عنوان حکم حبس صادر نمی شود. اما میتوان در صورتی که مرد دارای مالی باشد مال او را توقیف کرد.
*به محض بسته شدن عقد زن مالک مهر میشود و این مالکیت به طوری است که زوجه به محض جاری شدن عقد مالک نیمی از مهریه است و نیم دیگر را بعد از اولین رابطه زناشویی میتواند طلب کند. و به عبارتی دیگر مهریه عندالمطالبه است.
*زمانی که بعد از مطالبه مهریه مرد ادعای عدم توانایی پرداخت یکجای آن را داشته باشد، باید بعد از صدور حکم مهریه و یا در خلال رسیدگی، دادخواست اعسار دهد که در اینصورت زن میتواند درخواست استعلام از مراجع قانونی جهت اثبات توانایی مرد در پرداخت را داشته یاشد.
*زمانی که مرد از لحاظ مالی توانایی پرداخت مهره را داشته باشد زن میتواند آن را مطالبه کند . به عبارتی مهریه عندالاستطاعه است. و این نکته قابل ذکر است که اگر مرد اموالی داشته باشد این اموال توسط زن قابل توقیف است.
* مرد و زن میتوانند برای پرداخت مهریه تارخ خاصی را تعیین نکنند.مثلا پرداخت آن را به گذشتن چند سال از زندگی مشترک موکول کنند.
* مهریه جزو طلب‌های مقدم است به این صورت که اگر مرد به چند نفر بدهی داشته باشد و اموال وی تکاپوی طلب‌ها را ننماید، مهریه همسر او باید ابتدا پرداخت شود.
*زمانی که مهریه در عقد موقت ذکر نشود عقد باطل است. در حالی که در عقد دائم میتوان آن را ذکر نکرد.
