تعاونی
یکی دیگر از شرکت های تجاری، شرکت های تعاونی تشکیل شده از اشخاص حقیقی یا حقوقی که هدف اصلی آن کمک به بهبود وضع اقتصادی، تسهیل امور شرکاء، تحصیل کالا و خدمات با قیمتی ارزانتر، حذف واسطه ها بین تولیدکننده و مصرف کننده و تامین حوائج و نیازمندی های مخصوص آن ها است. به عبارت دیگر اشخاص از تاسیس شرکت تعاونی به دنبال کسب نفع و سودآوری برای اعضاء نیستند بلکه به دنبال همکاری و تعاون در جهت کاهش هزینه ها و جلوگیری از مضرات احتمالی اند.
به موجب ماده ي 17 قانون تجارت جمهوري اسلامی ایران شرکت تعاونی، شرکتی است که تمام یا حداقل 51 % سرمایهي آن به وسیله ي اعضا در اختیار شرکت تعاونی قرارگیرد و وزارتخانه ها، سازمانها، شرکتهاي دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانکها، شهرداريها، شوراهاي اسلامی کشوري، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهاي عمومی میتوانند جهت اجراي بند 2 اصل 43 از راه وام بدون بهره یا هر راه قانونی دیگر نظیر مساقات، مضاربه، مزارعه، مشارکت ، اجاره، اجاره به شرط تملیک، فروش اقساطی، بیع شرط و صلح اقدام به تأمین یا افزایش سرمایه ي شرکتهاي تعاونی نمایند؛ بدون آن که عضو باشند.
در جهت تأسیس تعاونی هیأت مؤسس که از متقاضیان واجد شرایط قانونی تشکیل شده است، پس از تهیه طرح و اساسنامه و دیگر مشخصات تعاونی و دریافت موافقتنامه تشکیل تعاونی از وزارت تعاون و ثبت شرکت، از افراد واجد شرایط دعوت به عضویت می نماید. پس از آن اقدام به تشکیل اولین مجمع عمومی عادی بهمنظور تصویب اساسنامهی تنظیم شده و همچنین تعیین هیئت مدیره (حداقل با 3 نفر عضو ) از میان اعضای شرکت، بازرس و یا بازرسان (مسئول نظارت بر عملکرد هیات مدیره و اجرای تصمیمات مجمع و اساسنامه) و سایر وظایف و سمتهای موجود در مجمع عمومی نمایند. اطلاعات لازم در مورد ثبت شرکتهای تعاونی شامل مواردی است که قبل از ثبت شرکت تعاونی بدان نیاز است.
به طور خلاصه شرکت تعاونی، دارای سه رکن هیت مدیره (مرکب از حداقل 3 نفر و حداکثر 7 نفر عضو اصلی)، بازرسان (یک نفر یا بیشتر) و مجامع میباشد. بعلاوه تامین حداقل 51 درصدی از سرمایه توسط اعضا است. همچنین سرمایه شرکت میتواند توسط سازمانها، ارگانهای دولتی، بانکها و ... تامین شود.